Od 19 stycznia 2021 r. obowiązuje nowelizacja niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa.
Jej celem jest wsparcie komunalnego i społecznego budownictwa czynszowego oraz gospodarstw domowych w ponoszeniu wydatków mieszkaniowych, w szczególności w obliczu skutków epidemii COVID-19.
Ustawa stanowi część działań legislacyjnych podejmowanych przez rząd, odnoszących się do rozbudowy segmentu mieszkań czynszowych, który ma za zadanie zaspokajać potrzeby mieszkaniowe osób o najniższych i średnich dochodach.
Do kluczowych rozwiązań przewidzianych w ustawie należy m.in. zwiększenie wysokości finansowego wsparcia w formie grantów z Funduszu Dopłat dla gmin na budowę mieszkań społecznych i komunalnych; umożliwienie uzyskania premii remontowej na budynki TBS starsze niż 25 lat; wprowadzenie „wakacji czynszowych” dla lokatorów TBS; wprowadzenie możliwości uzyskania prawa własności mieszkania społecznego w oparciu o umowę najmu z dojściem do własności; dopłaty do czynszów w programie „Mieszkanie na start” i umożliwienie dojścia do własności mieszkania także przez osoby bez zdolności czynszowej; utworzenie Rządowego Funduszu Rozwoju Mieszkalnictwa, udzielającego finansowego wsparcia gminom, których budżety ucierpiały w wyniku epidemii COVID-19; usprawnienie procedury dla wnioskujących o dodatek mieszkaniowy; przyznawanie dodatków mieszkaniowych powiększonych o dopłaty z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 dla najemców, którzy utracili dochody w wyniku epidemii COVID-19.
Nowelizacji ulega szereg ustaw, w tym większość z zakresu budownictwa mieszkaniowego. Najistotniejsze zmiany dotyczą: ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali mieszkalnych na wynajem, mieszkań chronionych, noclegowni, schronisk dla bezdomnych, ogrzewalni i tymczasowych pomieszczeń, ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości, ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o pomocy państwa w ponoszeniu wydatków mieszkaniowych w pierwszych latach najmu mieszkania.
Zmiany w ustawie – Prawo budowlane zmierzają do tego, aby szeregu czynności w procesie budowlanym można było dokonać nie tylko w postaci papierowej, ale również drogą elektroniczną. W toku procesu budowlanego umożliwia się składanie kopii dokumentów zamiast oryginałów.
W ustawie o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego wprowadza się nową nazwę dla podmiotów realizujących budownictwo społeczne (społeczna inicjatywa mieszkaniowa, w skrócie SIM), niemniej istniejące towarzystwa budownictwa społecznego będą mogły działać na dotychczasowych zasadach.
Ustawa wprowadza możliwość rozliczenia partycypacji w okresie najmu lokalu mieszkalnego. Rozliczenie to następować będzie na zasadach określonych w umowie zawartej przez SIM z najemcą przy uwzględnieniu okresowego rozliczenia partycypacji, całkowitego rozliczenia partycypacji albo w umowie najmu instytucjonalnego lokalu z dojściem do własności.
Istotną zmianą ustawy jest utworzenie Rządowego Funduszu Rozwoju Mieszkalnictwa w celu finansowania w części lub w całości działania polegającego na objęciu przez gminę udziałów lub akcji w istniejącym lub tworzonym SIM.
Przychodami Rządowego Funduszu Rozwoju Mieszkalnictwa będą wpłaty z Funduszu przeciwdziałania COVID-19, odsetek od lokat okresowo wolnych środków Funduszu zdeponowanych w bankach oraz wpłaty z innych tytułów.
Opiniowana ustawa dokonuje również nowelizacji ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych w zakresie dotyczącym opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego od podmiotów u których nastąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19 oraz dodatku mieszkaniowego powiększonego o dopłatę do czynszu (art. 24).
Ustawa co do zasady wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Część jej przepisów wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia (w zakresie zmian ustawy – Prawo budowlane), część w terminie późniejszym, w szczególności:
– w zakresie większości zmian ustawy – Prawo budowlane z dniem 1 lipca 2021,
– w zakresie większości zmian ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego z dniem 1 lipca 2021 r., natomiast w zakresie przepisów dotyczących rozliczenia partycypacji z dniem 1 stycznia 2022 r.,
– w zakresie zmian dotyczących likwidacji zarejestrowanej książeczki mieszkaniowej w ustawie o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych z dniem 1 stycznia 2023 r.
Podstawa prawna:
USTAWA z dnia 10 grudnia 2020 r. o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa (Dz. U. Nr 004/2021, poz. 11).
USTAWA z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych, ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 78/2020, poz. 508).
USTAWA z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego (Dz. U. Nr 138/2018, poz. 1380).
USTAWA z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 214/2019, poz. 2133).
USTAWA z dnia 9 października 2015 r. o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej (Dz. U. Nr 215/2019, poz. 2138).
USTAWA z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (Dz. U. Nr 216/2019, poz. 2162).
USTAWA z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. Nr 219/2019, poz. 2195).
USTAWA z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków (Dz. U. Nr 4/2020, poz. 22, z późn. zm.).
USTAWA z dnia 10 lipca 2015 r. o Agencji Mienia Wojskowego (Dz. U. Nr 30/2020, poz. 231, z późn. zm.).
USTAWA z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 37/2020, poz. 293, z późn. zm.).
USTAWA z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. Nr 39/2020, poz. 305, z późn. zm.).