Od 30 listopada 2020 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw.
Nowela ma celu wprowadzenie do porządku prawnego kompleksowych regulacji, które zapewnią ochronę prawną osobom doznającym przemocy w rodzinie. Wprowadza instrumenty prawne, które pozwolą na szybkie izolowanie osoby dotkniętej przemocą od osoby stosującej przemoc, w sytuacji gdy stwarza ona zagrożenie dla życia lub zdrowia domowników. Ustawa nowelizuje w szczególności ustawę – Kodeks postępowania cywilnego, ustawę oraz ustawę o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych .
Wprowadzane zmiany dotyczą nadania Policji oraz Żandarmerii Wojskowej (w stosunku do żołnierza pełniącego czynną służbę wojskową) uprawnienia do wydania nakazu natychmiastowego opuszczenia mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazu zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Nakaz lub zakaz mogą być wydane podczas interwencji podjętej przez funkcjonariuszy lub żołnierzy albo w związku z powzięciem informacji o stosowaniu przemocy w rodzinie. Ustawa określa również kryteria, które policjanci lub żołnierze mają uwzględniać przy ocenie istnienia przesłanek do wydania nakazu lub zakazu. Nakaz lub zakaz będą mogły być wydane łącznie, nawet w przypadku nieobecności we wspólnie zajmowanym mieszkaniu osoby stosującej przemoc rodzinie. Będą przy tym natychmiast wykonalne i będą wskazywały m.in. obszar lub odległość od wspólnie zajmowanego mieszkania, którą osoba stosująca przemoc będzie obowiązana zachować.
Obowiązany do przestrzegania nakazu lub zakazu będzie musiał opuścić wspólnie zajmowane mieszkanie i jego bezpośrednie otoczenie, pozostawiając klucze w tym mieszkaniu. Będzie mógł zabrać rzeczy osobistego użytku. Osoba stosująca przemoc w rodzinie, wobec której zostanie wydany nakaz lub zakaz, będzie także obowiązana do przekazania Policji bądź Żandarmerii Wojskowej informacji o miejscu pobytu oraz, w miarę możliwości, numeru telefonu.
Osoba, w stosunku do której zostanie wydany nakaz lub zakaz, będzie mogła zaskarżyć decyzję Policji lub Żandarmerii Wojskowej do sądu (termin 3 dni).
Ponieważ nakaz lub zakaz tracą moc po upływie 14 dni od ich wydania, omawiana nowelizacja wprowadza w Kodeksie postępowania cywilnego regulacje udzielenia przez sąd zabezpieczenia w sprawie o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Zmiana Kodeksu postępowania cywilnego polega także na dodaniu odrębnych przepisów normujących postępowanie w sprawach o zobowiązane osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Przepisy te mają uprościć i przyspieszyć rozpoznawanie spraw.
Nowelizacja wprowadza również nowy typ wykroczenia za niezastosowanie się do nakazu lub zakazu wydanego przez Żandarmerię Wojskową lub Policję bądź przez sąd.
Podstawa prawna:
USTAWA z dnia 30 kwietnia 2020 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 115/2020, poz. 956).
USTAWA z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. Nr 85/2019, poz. 821, z późn. zm.).
USTAWA z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 150/2019, poz. 1460, z późn. zm.).
USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 28/2020, poz. 218).
USTAWA z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. Nr 46/2020, poz. 360).
USTAWA z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych (Dz. U. Nr 52/2020, poz. 431).
USTAWA z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. Nr 85/2020, poz. 729).
USTAWA z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 88/2020, poz. 755, z późn. zm.).