Od 20 października 2020 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich, wydanych z naruszeniem prawa, ustawy o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Celem noweli jest zapewnienie możliwości sprawniejszego działania Komisji do spraw usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich, wydanych z naruszeniem prawa (dalej określanej jako „Komisja”). Jej celem jest ponadto zwiększenie ochrony praw byłych oraz obecnych lokatorów nieruchomości warszawskich.
Mając na względzie realizację powyższych założeń nowelizacja wprowadza zmiany w ustawie o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich, wydanych z naruszeniem prawa . Zmiany powyższe obejmują:
- wprowadzenie możliwości działania Komisji w drodze wystąpienia do sądu z wnioskiem o zawieszenie postępowania lub wstrzymanie czynności organu egzekucyjnego również odnośnie postępowań o opróżnienie lokalu służącego zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych w nieruchomości warszawskiej będącej przedmiotem decyzji reprywatyzacyjnej,
- wprowadzenie regulacji umożliwiającej nałożenia przez Komisję obowiązku zwrotu równowartości nienależnego świadczenia również na osobę, która nabyła prawa lub roszczenia, o których mowa w art. 7 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawa (dalej „dekret”), a następnie dokonała ich zbycia lub przeniesienia pod tytułem darmym,
- wprowadzenie regulacji wskazującej, iż w decyzji uchylającej decyzję reprywatyzacyjną Komisja nakładając obowiązek zwrotu równowartości nienależnego świadczenia wskazuje termin zwrotu nie krótszy niż 30 dni od dnia wydania decyzji; w razie nieuiszczenia należnej kwoty w terminie wskazanym w decyzji, należne są odsetki ustawowe za opóźnienie,
- doprecyzowanie przesłanek przyznania odszkodowania osobie zajmującej lokal w nieruchomości warszawskiej w dniu wydania decyzji reprywatyzacyjnej, której dotyczy ostateczna decyzja Komisji uchylająca decyzję reprywatyzacyjną, poprzez wskazanie, iż odszkodowanie takie przysługuje od Skarbu Państwa za poniesioną szkodę z powodu trwałej lub czasowej niemożności korzystania z nieruchomości warszawskiej lub jej części oraz z powodu podwyższenia czynszu albo innych opłat za używanie lokalu w stosunku do czynszu dotychczasowego,
- wprowadzenie zasady, iż od decyzji Komisji w przedmiocie przyznania odszkodowania lub zadośćuczynienia sprzeciw może wnieść jedynie osoba, na rzecz której świadczenie takie zostało przyznane, natomiast uprawnienie takie nie przysługuje m. st. Warszawa,
- wprowadzenie zasady, iż uchylenie, zmiana lub stwierdzenie nieważności decyzji Komisji uchylającej decyzję reprywatyzacyjną nie stanowi podstawy do wzruszenia decyzji w przedmiocie przyznania odszkodowania lub zadośćuczynienia,
- wprowadzenie zasady, iż w razie wydania przez Komisję decyzji uchylającej decyzję reprywatyzacyjną gmina albo Skarb Państwa są obowiązane do przejęcia zarządu nieruchomością warszawską, a osoba, na rzecz której wydano decyzję reprywatyzacyjną, jej następca prawny albo dotychczasowy zarządca, są obowiązani niezwłocznie wydać nieruchomość, a także dopełnić wszystkich czynności niezbędnych do prawidłowego przejęcia i sprawowania zarządu,
- wprowadzenie zasady, iż w razie przejęcia zarządu nieruchomością warszawską gmina albo Skarb Państwa pobierają czynsz za zajmowany lokal na podstawie umowy zawartej przed wydaniem decyzji reprywatyzacyjnej, według aktualnych stawek określonych odpowiednio w uchwale rady miasta lub zarządzeniu starosty.
Ponadto uchwalona ustawa wprowadza zmiany w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, zwanej dalej „ugn”, polegające na zmianie regulacji dotyczących zasad oddawania gruntów w użytkowanie wieczyste.
Ustawa wprowadziła również zmianę art. 214b ust. 2 ugn poprzez wskazanie, iż określona w tym przepisie podstawa umorzenia postępowania zachodzi wówczas, gdy w sprawie nie wpłynęło żadne inne pismo oprócz wniosku, o którym mowa w art. 7 ust. 1 dekretu, w okresie 30 lat od dnia złożenia wniosku. Ustawa wprowadza również w art. 214b ust. 2 ugn regulację wskazującą, iż wnioskodawcy oraz jego następcy prawni nie mogą być reprezentowani przez kuratora spadku lub kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu.
Ustawa wprowadziła również nową regulację art. 214c ugn wskazującą, iż odmawia się oddania gruntu w użytkowanie wieczyste na rzecz osoby, która nabyła prawo lub roszczenie od kuratora reprezentującego osobę uprawnioną, ustanowionego dla osoby nieznanej z miejsca pobytu, jeżeli nie było podstaw do jego ustanowienia albo od kuratora spadku lub z naruszeniem przepisów o dziedziczeniu, w tym przepisów dotyczących dziedziczenia spadków wakujących lub nieobjętych.
Podstawa prawna:
USTAWA z dnia 17 września 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich, wydanych z naruszeniem prawa, ustawy o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 207/2020, poz. 1709).
USTAWA z dnia 9 marca 2017 r. o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich, wydanych z naruszeniem prawa (Dz. U. Nr 234/2018, poz. 2267).
USTAWA z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników (Dz. U. Nr 218/2019, poz. 2181).
USTAWA z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 9/2020, poz. 65, z późn. zm.).